1 Makabee 12

Wɔne Roma ne Sparta yɛ apam

1 Afei ɛberɛ a Yonatan hunuu sɛ ɛberɛ no yɛ ma no no, ɔyii mmarima somaa wɔn kɔɔ Roma sɛ wɔnkɔsi wɔne wɔn ayɔnkofa no so dua na wɔnyɛ no foforɔ.

2 Ɔsan nso de nkrataa a ɛreka asɛm korɔ no ara kɔɔ Sparta ne mmeaɛ afoforɔ.

3 Saa nti wɔkɔɔ Roma na ɔhyɛnee mmarahyɛbadwa dan no mu na wɔkaa sɛ: Yonatan, ɔsɔfo panin no ne Yuda man asoma yɛn sɛ yɛmmɛyɛ yɛne wɔn ayɔnkofa ne apam dada no foforɔ.

4 Na Romafoɔ no maa wɔn nkrataa de kɔmaa nkurɔfoɔ a wɔwɔ baabiara, sɛ wɔngya ananmusifoɔ no kwan ma wɔnkɔduru Yuda asase so dwoodwoo.

5 Yei ne krataa a Yonatan twerɛ kɔmaa Spartafoɔ no nhwɛsoɔ:

6 Yonatan, ɔsɔfo panin, ɔman no mmarahyɛbadwa, asɔfoɔ, ne Yudafoɔ nkaeɛ de kɔma wɔn nuanom Spartafoɔ, yɛkyea mo.

7 Ɛberɛ a abɛsene korɔ no, wɔde krataa bi kɔmaa Ɔsɔfopanin Onias a ɔfiri Arius, a na ɔka mo ho, kaa sɛ mo yɛ yɛn nuanom, sɛdeɛ nhwɛsoɔ a wɔatwerɛ no kyerɛ no.

8 Onias de anidie gyee asomafoɔ no, na ɔgyee krataa a ɛka apam ne ayɔnkofa no pefee.

9 Saa nti, ɛwom sɛ yɛnhia saa nnoɔma yi deɛ, ɛsiane sɛ yɛnya yɛn nkuranhyɛ firi nwoma kronkron a yɛwɔ wɔ yɛn nsam yi mu,

10 yɛagye atom sɛ yɛbɛsoma, na abusuayɛ ne ayɔnkofa a yɛn ne mo wɔ no ayɛ foforɔ, sɛdeɛ ɛbɛyɛ na yɛn ne mo ntam nteɛ, ɛfiri sɛ mode nwoma brɛɛ yɛn no akyɛre yie.

11 Saa nti yɛkae mo ɛberɛ biara mu, yɛn afahyɛ ne nna afoforɔ a ɛfata mu nyinaa, wɔ afɔdeɛ a yɛbɔ ne yɛn mpaebɔ mu, sɛdeɛ ɛtene na ɛyɛ papa sɛ yɛkae anuanom no.

12 Na yɛn ani gye wɔ mo animuonyam mu.

13 Na mmom yɛn ara deɛ, sɔhwɛ ne akodie bebree atwa yɛn ho ahyia; ahemfo a wɔatwa yɛn ho ahyia atu yɛn so sa.

14 Na yɛmpɛ sɛ saa akokoakoko yi bɛha mo ne yɛn nnamfonom ne ayɔnkofoɔ nkaeɛ no,

15 ɛfiri sɛ yɛwɔ mmoa a ɛfiri Ɔsoro bɛboa yɛn, enti wɔgyee yɛn firii yɛn atamfoɔ nsam, na wɔbrɛɛ yɛn atamfoɔ ase.

16 Saa nti yɛayi Antiokus ba Numenius ne Yason ba Antipater na yɛasoma wɔn kɔ Roma sɛ wɔnkɔyɛ yɛne wɔn kane ayɔnkofa ne apam no foforɔ.

17 Yɛahyɛ wɔn nso sɛ, wɔnsan mmra mo nkyɛn mmɛkyea mo na wɔmfa saa krataa yi a ɛfa yɛn abusuayɛ foforɔyɛ no mmrɛ mo.

18 Afei yɛsrɛ mo, momfa yei ho mmuaeɛ mmrɛ yɛn.

19 Yei ne krataa a wɔde kɔmaa Onias no nhwɛsoɔ:

20 Ɔhene Arius a ɔdi Spartafoɔ soɔ, de kɔma Ɔsɔfo panin Onias, mekyea wo.

21 Wɔahunu nsɛm bi a wɔatwerɛ afa Spartafoɔ ne Yudafoɔ ho sɛ wɔyɛ anuanom a wɔfiri Abraham abusua mu.

22 Na afei a yɛahu yei no, yɛsrɛ mo, montwerɛ biribi a ɛfa mo asetena mu yiedie ho mmrɛ yɛn;

23 yɛn fa mu, yɛtwerɛ brɛ mo sɛ mo anantwie ne mo agyapadeɛ wɔ yɛn, na yɛn deɛ nso wɔ mo. Saa nti yɛahyɛ yɛn ananmusifoɔ sɛ wɔmmɛka asɛm yi nkyerɛ mo saa ara.

Yonatan ne Simon satuo afoforɔ bi

24 Afei Yonatan tee sɛ Demetrius asafohene de akofoɔ pii a wɔdɔɔso sene akane deɛ no no sɛ wɔne no rebɛko.

25 Enti ɔfirii Yerusalem kɔe na ɔhyiaa wɔn wɔ Hamat mantam mu, ɛfiri sɛ wammma wɔn kwan biara sɛ wɔmmɛfa wɔn man mfa ntena mu.

26 Ɔsomaa akwansrafoɔ kɔɔ wɔn nsraban mu, na wɔsan ba bɛka kyerɛɛ no sɛ ɔtamfo no reboaboa wɔn ho abɛto ahyɛ Yudafoɔ so anadwo.

27 Enti owia kɔtɔeɛ no, Yonatan hyɛɛ n’akofoɔ sɛ wɔnna wɔn ho so na wɔmmia wɔn ho, sɛdeɛ wɔbɛyɛ ahoboa anadwo no nyinaa atwɛn ɔko, na ɔde twafoɔ gyinagyinaa nsraban no ho hyiae.

28 Ɛberɛ a ɔtamfo no tee sɛ Yonatan ne n’akofoɔ no resiesie wɔn ho ama ɔko no, wɔsuroe na wɔn akoma tui; enti wɔsɔɔ gya wɔ nsraban no mu na wɔtwe sanee.

29 Nanso na Yonatan ne n’akofoɔ no nnim de kɔsi anɔpa, ɛfiri sɛ wɔhunuu sɛ ogya rehyeɛ.

30 Afei Yonatan tii wɔn, nanso wantumi anto wɔn, ɛfiri sɛ na wɔatwa Eleuterus asubɔnten no.

31 Enti Yonatan danee ne ho kɔto hyɛɛ Arabfoɔ a wɔfrɛ wɔn Sabadeafoɔ no so, na ɔkunkumm wɔn na ɔfomm wɔn nnoɔma.

32 Afei ɔtuu nsraban no na ɔkɔɔ Damasko, na ɔtwaam faa mantam mu hɔ nyinaa.

33 Simon nso firii adi na ɔfaa ɔman no kɔ kɔduruu Askelon ne abandenden a ɛbemmɛn no ho. Ɔdanee ne ho kɔɔ Yopa na ɔkɔfae mpofirim,

34 ɛfiri sɛ na wate sɛ wɔrebɛdane abandenden no ama wɔn a Demetrius asoma wɔn no. Na ɔde abansifoɔ duaa hɔ sɛ wɔnwɛn.

35 Ɛberɛ a Yonatan san baeɛ no, ɔfrɛɛ ɔman no mu mpanimfoɔ nhyiamu, na ɔne wɔn faa adwene sɛ wɔbɛsisi abandenden wɔ Yudea,

36 na wɔato Yerusalem afasuo no tentene bio, na wɔasi pampim wɔ abankɛseɛ no ne kuro no ntam, na ate ne ho afiri kuro no ho, sɛdeɛ ɛbɛyɛ na wɔbɛgya no nko ara, na n’abansifoɔ no ntumi ntɔ na wɔntumi ntɔn.

37 Enti wɔboaa wɔn ho ano sɛ wɔresi kuro no bio; na ɔfasuo no fa a ɛwɔ bonhwa a ɛwɔ apueeɛ fam no abubu, na ɔsiesiee ɛfa a wɔfrɛ no Kafenata no.

38 Simon nso sii Adida a ɛwɔ Sefela no; na ɔbɔɔ ho ban na ɔde mpratwom sisii apono no.

Trifo kye Yonatan

39 Afei Trifo pɛɛ sɛ ɔbɛdi hene wɔ Asia na ɔde ahenkyɛ hyɛ, na wama ne nsa so atia Ɔhene Antiokus.

40 Ɔsuroo sɛ ebia Yonatan remma no kwan mma no nyɛ saa, na mmom ɔne no bɛko, enti ɔhwehwɛɛ sɛ ɔbɛkye no na waku no. Ɔfirii adi baeɛ bɛduruu Bet-san.

41 Yonatan de akofoɔ a wɔayi wɔn mpem aduanan firii adi kɔhyiaa no, na ɔbɛduruu Bet-san.

42 Ɛberɛ a Trifo hunuu sɛ ɔde asraafoɔ dɔm kɛseɛ aba no, ɔsuroo sɛ ɔde ne nsa bɛka no.

43 Enti ɔde anidie gyee no na ɔkamfoo no maa ne Nnamfonom nyinaa, na ɔmaa no akyɛdeɛ na ɔhyɛɛ ne Nnamfonom ne n’akofoɔ no sɛ wɔntie no sɛdeɛ wɔtie no no.

44 Ɛnna ɔka kyerɛɛ Yonatan sɛ: Adɛn nti na woaha saa nnipa yi nyinaa saa wɔ berɛ a yɛrenko?

45 Gya wɔn kwan ma wɔnkɔ fie na ɛnka nnipa kakraa bi ma wɔntena wo ho, na ma yɛnkɔ Ptolemais. Mede bɛma wo, ɛne abandenden afoforɔ ne akofoɔ nkaeɛ no ne mpanimfoɔ no nyinaa, na mɛdane me ho akɔ fie. Na yei ara nti na mewɔ ha.

46 Yonatan gyee no diiɛ na ɔyɛɛ sɛdeɛ ɔkaeɛ no; ɔgyaa n’akofoɔ no kwan maa wɔkɔe, na wɔsan baa Yuda asase so.

47 Ɔgyaa mmarima mpem mmiɛnsa kaa ne ho, ɔgyaa wɔn mu mpem mmienu wɔ Galilea, ɛberɛ a apem kaa ne ho.

48 Nanso ɛberɛ a Yonatan hyɛnee Ptolemais no, nnipa a wɔwɔ Ptolemais no totoo apono no mu na wɔkyeree no, na wɔde nkrantɛ kunkumm wɔn a wɔne no kɔɔ hɔ no nyinaa.

49 Afei Trifo somaa akofoɔ ne apɔnkɔsotefoɔ kɔɔ Galilea ne Asasetam Kɛseɛ no so sɛ wɔrekɔkunkum Yonatan asraafoɔ no nyinaa.

50 Nanso wɔhunuu sɛ wɔakyere Yonatan na ɔne ne nkurɔfoɔ no awuwu, na wɔhyehyɛɛ wɔn ho nkuran na wɔkaa wɔn ho boom kɔɔ wɔn anim, na wɔsiesiee wɔn ho maa ɔko.

51 Ɛberɛ a wɔn atifoɔ no hunuu sɛ wɔrebɛko agye wɔn ho nkwa no, wɔsanee wɔn akyi.

52 Enti wɔn nyinaa bɛduruu Yuda asase so dwoodwoo, na wɔbɛsuu Yonatan ne n’ayɔnkofoɔ na ehu kɛseɛ bɔɔ wɔn; na Israel nyinaa suu kɛseɛ.

53 Aman a atwa wɔn ho ahyia no nyinaa pɛɛ sɛ wɔsɛe wɔn, ɛfiri sɛ wɔkaa sɛ: Wɔnni ɔkannifoɔ anaa ɔboafoɔ biara. Saa nti momma yɛn ne wɔn nko na yɛmpepa wɔn nkaeɛ mfiri adasamma mu.